LADAKH, KASZMIR, HIMACHAL PRADESH – w Himalajach

Szczegóły dotyczące wyprawy są rozwinięciem ogólnych informacji praktycznych dla uczestników wypraw w oparciu o specyfikę danego kraju.

 

GRUPA

Grupa od 6 do 11 osób.

W celu wyrobienia wizy indyjskiej należy dostarczyć do biura, 30 dni przed terminem wyjazdu:
– paszport ważny min. 6 miesięcy od daty wjazdu do kraju, z 2 wolnymi stronami
– 1 aktualne zdjęcie paszportowe
– wypełniony, wydrukowany i podpisany wniosek wizowy (szczegółową instrukcję wypełniania wniosku wysyłamy e-mailem do uczestników wyprawy)

JAK SIĘ SPAKOWAĆ?

Bagaż główny: najlepiej spakować się w plecak o pojemności 70-80 litrów, dodatkowo zaopatrzony w pokrowiec, żeby zabezpieczyć bagaż przed przemoczeniem lub zabrudzeniem (warunki transportu bagażu zwłaszcza w górach mogą być różne), waga plecaka nie powinna przekraczać 20 kg, a najlepiej jeśli będzie to ok. 12-15 kg (w drodze powrotnej bagaż z pewnością będzie cięższy).

Bagaż podręczny: najlepiej zabrać mały plecak o pojemności 25-35 litrów, przyda się też pokrowiec przeciwdeszczowy, waga bagażu podręcznego nie może przekraczać 5 kg.

JAK SIĘ UBRAĆ?

Temperatury podczas wyjazdu będą bardzo zróżnicowane: od zimy do gorącego lata.

– obuwie: wygodne, lekkie buty sportowe, rozchodzone sandały, klapki pod prysznic
– polar, ciepła nie przewiewna kurtka (nie puchowa)
– apaszka lub cienki szalik (może przydać się w transporcie, w pociągach i autobusach często zdarzają się przeciągi)
– kapelusz lub czapka z daszkiem do ochrony przed słońcem
– długie, cienkie spodnie i przewiewna bluzka z długim rękawem, najlepiej z bawełny (niezbędne do zwiedzania świątyń)
– szalik, czapka, rękawiczki
– mogą przydać się kalesony lub rajstopy

Najlepiej nie zabierać nowych, cennych ubrań, gdyż mogą one ulec zniszczeniu w trakcie podróży lub w praniu (w większości hoteli w miastach można tanio oddać rzeczy do prania).

Trekkingi:
– wygodne buty trekkingowe, wysokie ponad kostkę, kurtka trekkingowa, może się przydać peleryna przeciwdeszczowa (prawdopodobieństwo deszczu niewielkie)
– koniecznie kapelusz lub czapka z daszkiem do ochrony przed słońcem
– bielizna termoaktywna, przydatna na dużych wysokościach

CO NALEŻY ZABRAĆ?

– aparat fotograficzny, mogą przydać się dodatkowe baterie do aparatu ze względu na częste awarie prądu
– ciepły śpiwór – szczególnie przydatny na dużych wysokościach
– kubek najlepiej metalowy i grzałkę, przyda się do przygotowania w hotelu kawy lub herbaty
– ręcznik, świetnie sprawdzają się ręczniki z mikrofibry, zajmują mało miejsca, są lekkie i szybkoschnące
– papier toaletowy (dostępny również na miejscu)
– chusteczki nawilżane, bardzo przydatne w podróży
– krem do opalana z wysokim faktorem (dużo czasu spędzamy na słońcu)
– małą kłódkę i łańcuch do zabezpieczenia bagażu w trakcie transportu (można kupić na miejscu)
– latarkę (może być czołówka) i świeczkę, ze względu na awarie prądu
– nóż lub scyzoryk
– niezbędne środki higieniczne, najlepiej w małych opakowaniach
– zatyczki do uszu (dla osób, które mają problemy z zasypianiem np. w pociągach)
– drobne upominki dla dzieci, np. długopisy, maskotki (lepiej nie zabierać słodyczy, w miejscach gdzie jest dużo turystów dzieci często chorują na próchnicę)

PIENIĄDZE

Na wyprawę należy zabrać około 400 dolarów amerykańskich, przeznaczonych na jedzenie i bilety wstępów oraz dodatkowe pieniądze na udział w zajęciach fakultatywnych (szczegóły w programie wyprawy). Ceny biletów wstępu i zajęć fakultatywnych podawane są w przybliżeniu. Biuro nie ponosi odpowiedzialności za zmieniające się ceny na miejscu.

Przydadzą się również dodatkowe fundusze na zakup pamiątek z podróży. Koniecznie trzeba się targować (rzeczywista wartość towarów jest często dużo niższa niż pierwsza cena proponowana przez sprzedawcę).

Dolary muszą być w bardzo dobrym stanie, nowe (duże głowy prezydentów na banknotach). Nie opłaca się zabierać niskich nominałów (1-10 $), gdyż przy wymianie na rupie indyjskie mają one niższą wartość.

Bankomaty są dostępne rzadko, tylko w dużych miastach i nie zawsze działają.

ZDROWIE

Ryzyko zarażenia malarią niewielkie.

Szczepienia nie są obowiązkowe lecz zalecane (żółtaczka A i B, błonica, tężec, polio, dur brzuszny).

Wyprawa nie wymaga szczególnej sprawności fizycznej, ale wskazany jest dobry stan zdrowia.

Może pojawić się choroba wysokościowa. Pierwsze jej objawy to zazwyczaj zmęczenie, krótki, urywany oddech, bóle i zawroty głowy (podczas ruchu), jednak każdy reaguje inaczej. Przy nagłych wjazdach na dużą wysokość mogą pojawić się problemy z zasypianiem, a także lekkie mrowienie w rękach i nogach. Wspomniane dolegliwości nie pojawiają się kiedy tylko na krótki czas wjeżdżamy na dużą wysokość, ale w momencie kiedy zostajemy tam dłużej. Przejazdy przez wysokie przełęcze nie są odczuwalne przez organizm w żaden widoczny sposób. Odczuwalna jest za to mniejsza ilość tlenu w powietrzu.

Trekkingi i wycieczki piesze mają miejsce na dużych wysokościach (3-4 tysiące m n.p.m.). Wcześniej jednak mamy czas na aklimatyzację. Każdego dnia wyprawy stopniowo zwiększamy wysokość. Mamy dużo ruchu (krótkie wycieczki piesze), ale też czas na niezbędny odpoczynek.

Jakie leki mogą się przydać?
– środki przeciwbólowe
– antybiotyk o szerokim spektrum działania (unikać Doksycykliny, która nie działa na wiele tutejszych chorób)
– na zatrucia pokarmowe: nifuroksazyd, stoperan (często najlepsze są lokalne specyfiki), w celu uniknięcia niedyspozycji żołądkowych zaleca się umiar w korzystaniu z lokalnej diety
– witaminy, wapno na wzmocnienie
– leki na przeziębienia, które zdarzają się tu dość często, zazwyczaj są głównym chorobowym utrudnieniem (aspiryna, fervex, gripex itp.)
– leki przyjmowane na stałe (mogą być niedostępne na miejscu)

Inne środki:
– plastry na odciski i skaleczenia, bandaż
– woda utleniona w żelu
– środek przeciwko komarom, np. OFF, Mugga

JEDZENIE

Kuchnia indyjska jest pełna niespodzianek. Dla turystów to prawdziwa przygoda kulinarna, ekscytująca mieszanka nieznanych wcześniej smaków.

Najłatwiej dostępne są posiłki wegetariańskie (to istny raj dla wegetarian), jednak w wielu miejscach nie brakuje również mięsa, zwłaszcza w restauracjach muzułmańskich.

Typowe indyjskie posiłki składają się z ryżu, warzyw, przeróżnych sosów (np. dal – sos z grochu, fasoli lub soczewicy), sera panir – przygotowywanego z mleka krowiego, indyjskich placków takich jak ciapati czy nan i dużej ilości egzotycznych przypraw.

W Ladakhu bardzo popularna jest kuchnia tybetańska: pierogi momo, zupa thukpa czy słona herbata z mlekiem.  W Kaszmirze w restauracjach podają duży wybór mięsa. Podczas przejazdów przez góry, w małych wioskach, wybór jedzenia jest bardzo ograniczony. Praktycznie ogranicza się do ryżu lub makaronu z warzywami oraz zupek chińskich. Pilot będzie wcześniej informował o ewentualnej potrzebie zabrania ze sobą jedzenia.

W związku z inną florą bakteryjną trzeba korzystać z posiłków z umiarem, biorąc pod uwagę własne możliwości dostosowania się do nowych warunków żywieniowych. Najlepiej, przynajmniej na początku, ograniczyć się posiłków gotowanych lub smażonych, a unikać np. surowych warzyw.

Dla osób ortodoksyjnie podchodzących do spraw żywienia tzn. sztywno przywiązanych do kuchni europejskiej mogą wystąpić pewne utrudnienia:
– trudno o mocną kawę bez cukru
– herbatę również pije się z dużą ilością cukru, mlekiem i przyprawami
– chleb jest dostępny jedynie w wersji chleba tostowego
– jedzenie bywa czasami ostro przyprawione

Warto zabrać kawę i herbatę, zupki błyskawiczne z makaronem lub „gorące kubki”, konserwę (asekuracyjnie). Większość jedzenia można kupić na miejscu.

TRANSPORT

Ze względu na niełatwą dostępnością wielu miejsc, koniecznością długich przejazdów przez Himalaje, częstymi uszkodzeniami dróg i tras pieszych, mogą zdarzyć się opóźnienia w realizacji programu wyprawy, a nawet zmiany trasy.

Środki transportu:
– dżipy, taksówki (będą wynajmowane dla grupy na większość przejazdów)
– autobusy, często bez klimatyzacji
– motoriksze lub riksze rowerowe

Pociąg – zazwyczaj podróżujemy pociągami sypialnymi 2 klasy. W wagonach znajdują się niezamykane przedziały z rozkładanymi łóżkami, umieszczonymi na trzech poziomach (po 6 w każdym boksie). Warto mieć własny śpiwór lub przynajmniej prześcieradło. Bagaże dla „świętego spokoju” najlepiej przypiąć za pomocą kłódki i łańcucha do specjalnych uchwytów pod łóżkami. Podróż takim pociągiem to niezwykłe przeżycie, czasem bywa głośno (pojawiają się np. hałaśliwi sprzedawcy herbaty). Indyjskie pociągi mają też tendencje do opóźnień, trzeba więc nieraz wykazać się cierpliwością. Pomimo tego, jest to najszybszy i najbardziej komfortowy sposób podróżowania.

NOCLEGI

Zazwyczaj nocujemy w pokojach dwuosobowych z łazienkami, bez klimatyzacji, ale  wyposażonych w wiatrak. Standardy noclegów w hotelach indyjskich odbiegają od standardów europejskich, zależą też od miejsca pobytu i dostępności bazy turystycznej. Często europejskie poczucie czystości nie znajduje przełożenia na warunki indyjskie, dlatego  warto zabrać własny śpiwór lub prześcieradło. Często zdarzają się również awarie prądu i wody.

W Indiach standardowym pokoju dwuosobowym jest jedno duże łóżko, ale nie brakuje w nim miejsca ;-). Pilot często szuka hoteli na miejscu, w związku z brakiem możliwości wcześniejszej ich rezerwacji na odległość. W skrajnych sytuacjach  może zdarzyć się, że grupa jest rozlokowana w dwóch hotelach.

W niektórych miejscach (sporadycznie) np. nad jeziorem Tso Moriri czy Sonamarg, warunki mogą być bardzo prymitywne, może też być chłodno (nie ma tam bazy noclegowej). Planujemy dwa noclegi pod namiotami. W namiotach znajdują się łóżka i grube kołdry.

Trekking:
– bardzo proste i skromne pokoiki w wioskach
– często łazienka na zewnątrz
– ciepła woda donoszona w wiaderkach

INTERNET, TELEFON

Tylko w miastach: Leh, Manali, Śrinagar, Amritsar i Dharamsala są dostępne kafejki internetowe, jednak często ze starym sprzętem i bardzo wolnym łączem internetowym.

Rozmowy do Polski z Indii to koszty 5-10 zł za minutę z telefonu polskiego. Jednak na terenie całego Ladakhu nie ma zasięgu w polskich telefonach i praktycznie nie ma możliwości skorzystania z telefonu stacjonarnego. W Delhi, Kaszmirze, Leh i innych miastach można  korzystać z lokalnych budek telefonicznych/telefonów, oznaczonych symbolem ISD (koszt połączenia na telefon stacjonarny to około 60 groszy za minutę, na telefon komórkowy ok. 1,20 zł za minutę). Jednak często telefony nie działają.

ELEKTRYCZNOŚĆ

Gniazdka elektryczne są podobne jak w Polsce, ale często zdarza, że ze względu na nieco inną budowę wtyczki z nich wypadają. W Indiach częste są awarie prądu. Zdarza się, że prąd jest dostępny tylko przez kilka godzin na dobę. W takich sytuacjach warto mieć ze sobą latarkę i zapasowe baterie. W takich miejscach jak np. Jezioro Tso Moriri prądu może w ogóle nie być.

NAPIWKI

W restauracjach: drobne kwoty, ok. 10% wartości rachunku

W transporcie: dla kierowców samochodów wynajętych dla grupy, przy dłuższych przejazdach

Zwiedzanie: dla miejscowych przewodników.

 

INDIE
(Republika Indii)
Stolica: Delhi (New Delhi)
Waluta: rupia indyjska (INR), 1 INR = 100 pais (paisa);
Języki urzędowe: hindi, angielski oraz 21 lokalnych języków urzędowych

WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE
Obywatele polscy udający się do Indii są objęci obowiązkiem wizowym. W sprawie bliższych szczegółów dotyczących procedury ubiegania się o wizę oraz wymaganych dokumentów, należy kontaktować się z przedstawicielstwem dyplomatycznym Republiki Indii w Warszawie. Nie ma obowiązku udokumentowania określonej kwoty środków pieniężnych na każdy dzień pobytu. Przebywanie na terenie Indii bez ważnej wizy jest traktowane jako poważne wykroczenie, a cudzoziemcy na okres prowadzonego dochodzenia podlegają zatrzymaniu w areszcie.
W przypadku utraty paszportu i otrzymania nowego dokumentu podróży istnieje obowiązek uzyskania nowej wizy na dalszy pobyt i/lub wyjazd z Indii.

PRZEPISY CELNE
Nie ma ograniczeń co do wysokości kwot przewożonych pieniędzy. Należy zgłaszać gotówkę równą lub przewyższającą kwotę 10 tys. USD, zaleca się jednak zgłaszanie nawet niższych sum. Bez wcześniejszej deklaracji wwozu można wywieźć bez zezwolenia do 2500 USD. Bez cła można wwieźć: rzeczy osobiste, upominki o wartości do 100 USD na osobę, 200 szt. papierosów i 1 l mocnego alkoholu.
Bezwzględnie zabroniony jest przywóz broni i amunicji. Nie wolno wwozić złota i srebra poza przedmiotami osobistego użytku.
Z Indii nie wolno wywozić: antyków (przedmiotów mających ponad 100 lat), wyrobów z kości słoniowej, skór zwierząt (szczególnie gadów), skorup żółwi.

PRZEPISY PRAWNE
Zabrania się wwozu i wywozu narkotyków. Za samo posiadanie małej ilości środków odurzających na potrzeby osobiste grozi kara pozbawienia wolności na okres min. 6 miesięcy. Osoby zatrzymane za próbę przemytu narkotyków podlegają karze pozbawienia wolności nie mniejszej niż 10 i więcej lat. Powolne procedury sądowe powodują, że oczekiwanie na wyrok oznacza przebywanie w areszcie przez okres kilku lat.
W Indiach od niedawna obowiązuje podatek VAT.
Istnieje bezwzględny zakaz korzystania z satelitarnej łączności telefonicznej. Za łamanie zakazu grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat, grzywna oraz przepadek sprzętu telekomunikacyjnego.
Korzystanie z lornetek, teleskopów oraz aparatów fotograficznych z silnymi transfokatorami może wzbudzać zainteresowanie służb policyjnych i porządkowych i wymagać składania wyjaśnień przez osobę korzystającą z takiego sprzętu. Odradza się korzystanie z tego sprzętu w pobliżu miejsc objętych zakazem fotografowania oraz innych typu: porty morskie, porty lotnicze, obiekty wojskowe, dworce kolejowe, przejścia graniczne.

UBEZPIECZENIE
Bezwzględnie należy mieć tzw. carnet de passage. Polisy ubezpieczeniowe uznawane są zgodnie z przyjętymi na świecie zasadami. Wskazane jest wykupienie indywidualnego pakietu ubezpieczeniowego, szczególnie od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.
Osoby udające się w góry (szczególnie stan Dżammu i Kaszmir – rejon Ladakh) powinny być w posiadaniu polis ubezpieczeniowych obejmujących trekking na poziomie powyżej 2400 m.

SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA
Nie występują szczególne zagrożenia epidemiami, choć należy się liczyć ze wzrostem zachorowań na malarię i dengę w okresie bezpośrednio po monsunie. Nie są wymagane żadne szczepienia. Zaleca się szczepienia przeciw żółtaczce typu A i B oraz tężcowi. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno – epidemiologiczną. W niektórych rejonach, np. Mumbaju, uzasadnione jest przyjmowanie leków przeciwmalarycznych. Zaleca się przestrzeganie higieny, picie wody wyłącznie przegotowanej lub płynów z zamkniętych fabrycznie pojemników. Nie należy spożywać owoców i warzyw bez ich uprzedniego wymoczenia w płynach dezynfekujących. Należy unikać żywienia się w ulicznych punktach gastronomicznych lub lokalach gastronomicznych niższych kategorii. W przypadku problemów żołądkowych należy udać się do lekarza (mając na uwadze specyficzną florę bakteryjną stosowanie środków powszechnie używanych w Europie nie jest zalecane). Należy powstrzymywać się od picia napojów z lodem (niewiadome pochodzenie wody). Dostęp do opieki medycznej zależy od miejsca pobytu. W dużych miastach nie ma problemów z uzyskaniem fachowej pomocy w prywatnych ośrodkach zdrowia i szpitalach. Koszt wizyty lekarskiej waha się od 10 do 20 USD, doba w szpitalu kosztuje od 30 do 120 USD (bez zabiegów i badań). W mniejszych miastach ceny tych usług są odpowiednio niższe. Apteki są dobrze zaopatrzone w lekarstwa.

PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Wymagane jest specjalne zezwolenie (wydawane za pośrednictwem biur rejestracji cudzoziemców lub przez przedstawicielstwa stanowe) na wjazd do Sikkim, Arunaćal Pradeś, Nagaland, Manipur, Mizoram, oraz archipelag Andamanów i Nikobarów.
Poza podróżowaniem po głównych szlakach prowadzących do punktów kontroli granicznej, należy unikać podróżowania w pobliżu granicy z Pakistanem. W niektórych regionach z uwagi na ukształtowanie terenu brak jest widocznego oznakowania granicy państwowej, co może prowadzić do nieświadomego, nielegalnego przekroczenia granicy pomiędzy dwoma państwami.
Przed podróżowaniem po Indiach należy upewnić się, że region do którego się udajemy nie będzie w tym czasie miejscem pielgrzymek religijnych. Uroczystości religijne potrafią sparaliżować komunikację, uniemożliwiając wydostanie się z regionu.
Pomiędzy grudniem a kwietniem wszystkie połączenia lotnicze na trasie z Indii do Europy są przepełnione. Zdarza się, że nawet dla pasażerów posiadających rezerwacje nie starcza miejsc w samolotach i są oni przenoszeni na loty w dniu następnym. Celem uniknięcia takich sytuacji zaleca się potwierdzanie rezerwacji u przewoźnika na 72 godziny przed planowanym lotem oraz przybywanie na lotnisko z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym.
W miesiącach od grudnia do lutego pasażerowie podróżujący przez lotnisko w Delhi muszą liczyć się z częstymi, wielogodzinnymi opóźnieniami w lotach. W okresie tym w Delhi występują bardzo gęste mgły paraliżujące pracę lotniska.
Osoby udające się w góry powinny być świadome tego, że na obszarach górskich nie ma komercyjnych usług ratunkowych operujących na wysokościach powyżej 3000 m. W niektórych przygranicznych regionach górskich pomoc może być świadczona wyłącznie przez siły powietrzne Indii, które mają ograniczone możliwości logistyczne w tym względzie, a świadczenie pomocy ratunkowej nie należy do ich obowiązków.

BEZPIECZEŃSTWO
Odnotowuje się zwiększone zagrożenie zamachami terrorystycznymi i przestępczością pospolitą. Szczególnie uważać należy na kradzieże kieszonkowe w miejscach tłumnie odwiedzanych przez turystów. Problemem są też nieuczciwi sprzedawcy, kierowcy riksz i taksówek (szczególnie na lotniskach zaleca się korzystanie wyłącznie z tzw. pre-paid taxi lub radio-taxi). W przypadku korzystania z taksówek i ryksz przy poruszaniu się po mieście ustalanie przed rozpoczęciem podróży opłaty za przejazd i waluty płatności).
Szczególnie zagrożone atakami terrorystycznymi są miejsca odwiedzane przez turystów w dużych aglomeracjach miejskich oraz tereny stanów: Dżammu i Kaszmir, Assam, pozostałych stany północno-wschodnie. Ze względu na zamieszki na tle religijnym wskazane jest zachowanie ostrożności w miejscach skupisk mniejszości wyznaniowych.
Obywatele polscy powinni – dla bezpieczeństwa – mieć przy sobie kopie paszportów i wiz wjazdowych indyjskich, co znacznie przyspiesza uzyskanie nowych dokumentów, w tym wizy indyjskiej w przypadku utraty oryginalnych dokumentów podróży.
W związku z informacjami o zgłaszanych przypadkach przestępstw na tle seksualnym, których ofiarami padają również zagraniczne turystki, kobiety powinny zachować szczególną ostrożność i wystrzegać się samotnego podróżowania po Indiach.

PRZYDATNE INFORMACJE
Walutę można wymienić na lotniskach, w hotelach, upoważnionych bankach i u uprawnionych dealerów.
Hindusi chętnie widzą uczestnictwo turystów w uroczystościach religijnych. Należy jednak pamiętać, że dostęp do niektórych świątyń może być ograniczony.
W miejscach uczęszczanych przez turystów należy liczyć się z żądaniem drobnej opłaty.
Należy wystrzegać się propozycji sprzedaży wysyłkowej biżuterii i kamieni szlachetnych za zaliczką. Zazwyczaj w zamian za zaliczki nie otrzymuje się zakupionego towaru lub jest to towar bezwartościowy. Odzyskanie pieniędzy od nieuczciwych sprzedawców jest sprawą bardzo trudną i wymagającą czasu oraz niejednokrotnie dodatkowych nakładów finansowych.
Indie leżą na obszarze sejsmicznie aktywnym.

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Indii
ambasador: Piotr Kłodkowski
Indie, New Delhi, 50-M Shantipath, Chanakyapuri, 110 021
Tel.: +91 11 41496900 Tel. dyżurny: +91 9910999477 Faks: +91 11 26871914
newdelhi.polemb.info@msz.gov.pl

Instytut Polski w New Delhi
Dyrektor: Anna Tryc-Bromley
Indie, New Delhi, 50-M Shantipath, Chanakyapuri, 110 021
Tel.: +91 11 41496919 Tel.: + 91 11 41496919

Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Mumbaju
Konsul generalny: Janusz Wach
Indie, Mumbaj, 5 Altamount Road, 3A Rizvi Park, 400026
Tel.: +91 98 2199 5595 Tel.: + 91 22 2352 2883 Tel. dyżurny: + 91 22 2361 8872 Faks: + 91 22 23512638
mumbaj.kg.info@msz.gov.pl