28.01.2024
Autor: Małgorzata Lis
Kuba – informacje o kraju
Kuba - informacje o kraju
KUBA
(Republika Kuby)
Stolica: Hawana
Waluta: peso kubańskie (CUP), 1 CUP = 100 centavos
peso kubańskie wymienialne (CUC), 1 CUC = 100 centavos
Język urzędowy: hiszpański
WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE
Obywatel polski udający się na Kubę obowiązany jest do posiadania wizy odpowiedniej do celu planowanego pobytu lub tzw. karty turysty (Tarjeta de Turista), wydawanej wyłącznie w celach turystycznych. Wizy wydaje konsulat kubański w Warszawie, a karty turysty (indywidualne lub grupowe) można nabyć tamże lub w niektórych biurach podróży. Przy przekraczaniu granicy wymagany jest 6-miesięczny okres ważności paszportu, licząc od planowanej daty wjazdu na Kubę. Turysta zobowiązany jest również posiadać bilet powrotny lub umożliwiający kontynuację podróży. Służby graniczne mogą odmówić prawa przekroczenia granicy bez podania powodu odmowy. Przed odprawą paszportową każdy turysta mający wizę obowiązany jest wypełnić formularz Tarjeta Internacional de Embarque y Desembarque. Podstemplowany formularz należy zachować, ponieważ bez niego niemożliwe jest opuszczenie Kuby, a uzyskanie nowego wymaga wielu zabiegów administracyjnych. Turyści przyjeżdżający na wypoczynek zorganizowany nie muszą udokumentować posiadanych środków pieniężnych. Turyści przyjeżdżający indywidualnie powinni mieć przynajmniej 100 CUC (lub równowartość tej kwoty w innej walucie wymienialnej) na każdy dzień planowanego pobytu. Posiadanie kart kredytowych VISA traktowane jest jako spełnienie tego warunku. W razie pobytu dłuższego niż 30 dni wizę można przedłużyć na miejscu. Formalności załatwia się we właściwych urzędach imigracyjnych Inmigración y Extranjeria (adres w Hawanie: calle Factor y Final, Nuevo Vedado, Plaza de la Revolución) – wcześniej należy kupić znaczki opłaty skarbowej na kwotę 25 CUC w jednym z oddziałów Banco de Credito y Comercio. Należy przedłożyć do wglądu paszport, bilet lotniczy i rachunek za opłacone zakwaterowanie.
UBEZPIECZENIE
Polisa ubezpieczeniowa od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia jest obowiązkowa, a jej brak może stanowić podstawę do odmowy wjazdu na Wyspę. Należy się przy tym upewnić, czy firma ubezpieczeniowa ma przedstawiciela uprawnionego do działania na obszarze Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz z jaką instytucją kubańską on współpracuje.
SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA
W roku 2016 odnotowano przypadki zarażenia wirusem Zika. Zalecamy stosowanie się do zaleceń Głównego Inspektoratu Sanitarnego , szczególnie dotyczy to kobiet w ciąży lub planujących zajście w ciążę.
W okresie od maja do listopada nasila się na Kubie ryzyko zachorowań na dengę. Wysokie temperatury, wysoka wilgotność powietrza oraz intensywne opady deszczu (burze tropikalne) sprzyjają rozmnażaniu się komarów (Aedes aegypti), przenoszących wirus dengi. Większość zachorowań odnotowuje się w dużych aglomeracjach miejskich, szczególnie w miejscach o niskim poziomie higieny. Ponieważ dotychczas nie istnieje skuteczna szczepionka przeciwko dendze instytucje sanitarne zalecają w miejscach zagrożonych używanie, bez względu na porę dnia, odpowiedniej odzieży osłaniającej części ciała narażone na ukąszenia (np. z długimi nogawkami, długimi rękawami) o jasnej kolorystyce, z tkanin naturalnych (len, bawełna). Należy również stosować środki odstraszające komary (repelenty) i zwracać uwagę na regularne powtarzanie aplikowania repelentu, przede wszystkim po kąpieli oraz w warunkach dużej wilgotności, gdyż intensywne pocenie usuwa środek ze skóry.
Od 2012 roku występują na Kubie przypadki zakażenia bakterią cholery. Kluczową rolę w zapobieganiu tej choroby jest przestrzeganie zasad higieny. Odwiedzający kraje zagrożone cholerą powinni pić wyłącznie butelkowaną lub przegotowaną wodę, dokładnie myć owoce i warzywa, regularnie myć ręce (zwłaszcza przed posiłkiem) i unikać spożywania surowych owoców morza. Podróżujący skarżący się na ostrą biegunkę i wymioty powinni niezwłocznie szukać pomocy medycznej.
Zalecane są szczepienia przeciwko WZW A i B, błonica, tężec, polio, dur brzuszny. Występuje okresowo zagrożenie takimi chorobami, jak: ameboza, wirusowe zapalenie spojówek oraz rzadziej gorączką Chikungunya (wirus przenoszony przez komary). Najczęściej występują zatrucia pokarmowe, w szczególności po spożyciu potraw z owocami morza. Odradza się spożywanie sałaty. Częste są również przypadki poparzeń słonecznych oraz zaburzeń funkcjonowania układu krążenia wywołane wysoką temperaturą powietrza, jego dużą wilgotnością i gwałtownymi skokami ciśnienia (zwłaszcza w okresie huraganów). Z uwagi na występujące okresowo burze elektromagnetyczne osoby z rozrusznikiem serca powinny zasięgnąć przed podróżą porady lekarza specjalisty.
Nie wszystkie miejscowe biura podróży zapewniają opiekę lekarską uczestnikom wycieczek grupowych. W niektórych większych hotelach obecny jest lekarz pierwszego kontaktu (koszt wizyty to ok. 30 CUC). W Hawanie specjalistyczną opiekę medyczną na dość dobrym poziomie oferują: Centro de Investigaciones Medico-Quirurgicas CIMEX (calle 216 y 11B, Siboney), Clinica Central Cira Garcia (calle 20 y avenida 41 No. 4101, Miramar), Hospital Hermanos Ameijeiras (calle San Lazaro 701, Centro Habana), Hospital Ortopedico Frank Pais (avenida 51 No. 19603, Marianao), Centro Internacional de Retinosis Pigmentaria (calle L y 13, Vedado). Apteki międzynarodowe oferują leki w ograniczonym zakresie; ich ceny są wysokie. Dzień pobytu w szpitalu (z wyżywieniem, bez lekarstw i zabiegów) kosztuje 130 CUC za pierwszy dzień i 90 CUC za każdy następny, wizyta lekarska 30-50 CUC, analizy ambulatoryjne do 30 CUC, założenie gipsu ok. 25 CUC. Placówki medyczne honorują karty kredytowe, o ile nie są one wydane przez banki amerykańskie lub z kapitałem amerykańskim. Za usługi wystawiane są rachunki, które mogą stanowić podstawę do ubiegania się o zwrot poniesionych kosztów leczenia. Placówki służby zdrowia obsługujące cudzoziemców znajdują się w każdym większym mieście.
PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Odradza się podróże na Kubę w okresie od czerwca do listopada, gdyż na Oceanie Atlantyckim, Morzu Karaibskim i w Zatoce Meksykańskiej tworzą się w tym czasie liczne huragany, stanowiące bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia. W okresie od listopada do marca warunki pogodowe są najbardziej sprzyjające.
Nie ma ograniczeń w podróżowaniu po kraju z wyjątkiem oznakowanych stref specjalnych (w tym amerykańskiej bazy wojskowej w Guantanamo). Po Kubie najwygodniej podróżować autobusami dalekobieżnymi Astro i Vía Azul. Samochód można wynająć w jednej z sieci rent-a-car: REX, Cuba Car, Transtur. Można korzystać bezpiecznie z usług korporacji taksówkowych Cubataxi (w Hawana tel. 7855 5555).
Cudzoziemiec, który nie korzysta z usług hoteli, może się zatrzymać na nocleg jedynie w kwaterach prywatnych (casas particulares) mających licencje uprawniające do przyjmowania turystów. Podczas szukania kwater prywatnych należy zwrócić uwagę na standard, ponieważ za taką samą cenę można znaleźć kwatery o bardzo różnym poziomie.
BEZPIECZEŃSTWO
W ostatnich latach na Kubie nasiliła się przestępczość pospolita, głównie ze względu na zubożenie społeczeństwa. Coraz częściej zdarzają się kradzieże w pokojach hotelowych. Wzrasta liczba włamań do samochodów, kradzieży torebek damskich, biżuterii, sprzętu fotograficznego i telefonów komórkowych. Nie należy liczyć na ogół na pomoc policjantów, patrolujących przez całą dobę najważniejsze punkty w atrakcyjnych turystycznie miastach. Zdarzają się natomiast przypadki prób wyłudzania drobnych kwot przez policjantów, którzy zatrzymują pojazdy z wypożyczalni (na rejestracji turystycznej) pod pretekstem wykroczeń komunikacyjnych. W stolicy należy unikać poruszania się, zwłaszcza po zachodzie słońca, po takich dzielnicach jak Centro Habana (okolice dawnego barrio Colón, ulice Amistad i Monte), Habana Vieja (ulice Sol, Jesus Maria, Aguacate), a także Lawton, Cerro, 10 de Octubre, San Miguel del Padron, Arroyo Naranjo. Należy w sposób szczególny zadbać o zabezpieczenie przed kradzieżą paszportów, kart kredytowych, dokumentów podróży itd.
RELIGIA, OBYCZAJE
Kuba tradycyjnie jest krajem katolickim. Przed rewolucją 85% Kubańczyków było katolikami. W chwili obecnej ocenia się, że 50-60% Kubańczyków zostało ochrzczonych, ale tylko ok. 400 tys. regularnie chodzi do kościoła. Od 1998 r. ponownie obchodzi się na Kubie Boże Narodzenie, a od 2012 r. Wielki Piątek. Oprócz katolików jest także ok. 300 tys. protestantów. Największą grupę stanowią wśród nich zielonoświątkowcy i baptyści.
Szeroko praktykowane są również synkretyczne kulty afrykańskie znane jako santería. Tę religię sprowadzili na Kubę niewolnicy ze szczepu Joruba w Nigerii, następnie zasymilowali ją z religią swoich panów poprzez połączenie własnych bogów ze świętymi katolickimi (dziewięciu głównych bogów zostało zestawionych w pary ze świętymi chrześcijańskimi, mającymi podobne cechy). Nieoficjalne źródła podają, że 75% ludności Kuby praktykuje santerię.
Nie ma istotniejszych różnic w obyczajach w porównaniu z Polską. Na Kubie cudzoziemcy cieszą się uprzywilejowanym statusem. Kubańczycy są bardzo życzliwi i często starają się pomóc obcokrajowcom w znalezieniu restauracji lub noclegu, choć czasami oczekują wynagrodzenia za okazaną pomoc.
W samym społeczeństwie kubańskim widoczne są elementy rasizmu, zarówno ze strony białej części społeczeństwa jak i ludności ciemnoskórej. Kubańczycy są społeczeństwem bardzo tolerancyjnym wyznaniowo. Każda religia jest traktowana życzliwie. Utrzymują się – zwłaszcza na prowincji, bardziej tradycyjnej niż stolica – problemy nietolerancji wobec osób o innej orientacji seksualnej.
ŚWIĘTA
Dni wolne od pracy to: 1 i 2 stycznia – Aniversario de la Revolución (Rocznica Rewolucji), Viernes Santo – Wielki Piątek (święto ruchome), 1 maja – Międzynarodowy Dzień Pracy, 26 lipca – obchody Insurekcji Narodowej (rocznica szturmu na koszary Moncada), 10 października – rocznica wybuchu Walk o Niepodległość (dzień pamięci poległych w wojnach narodowowyzwoleńczych),
25 grudnia – Boże Narodzenie, 31 grudnia Aniversario de la Revolución (Rocznica Rewolucji).
Na 17 grudnia przypada jedno z ważniejszych świąt w kalendarzu religijnym Kubańczyków. W Kościele katolickim obchodzony jest dzień św. Łazarza. Do miejscowości Rincón w prowincji Hawana, gdzie znajduje się sanktuarium San Lazaro (ikonę św. Łazarza przywieziono z Hiszpanii do Hawany w XVI w.), przybywają przez cały tydzień rzesze osób upośledzonych i niepełnosprawnych, m.in. ociemniałych, upośledzonych umysłowo, sparaliżowanych, trędowatych, chorych na AIDS, choroby weneryczne. Szacuje się, że co roku w uroczystościach ofiarnych i dziękczynnych w Rincón bierze udział blisko 200 tys. pielgrzymów. Natomiast dla wyznawców santerii dzień 17 grudnia jest świętem Babalu Aye.
PRZYDATNE INFORMACJE:
Banki, urzędy, instytucje użyteczności publicznej i punkty handlowo-usługowe nie honorują kart kredytowych ani czeków, w tym czeków podróżnych, wydanych przez banki amerykańskie lub inne banki z udziałem kapitału amerykańskiego. Przed wyjazdem z Polski należy dowiedzieć się we własnym banku, czy posiadane karty kredytowe będą uznawane na Kubie. Istnieje możliwość przekazania środków pieniężnych z Polski za pośrednictwem Agencji ASISTUR S.A. – adres w Hawanie: Prado 208, między Colon i Trocadero, tel. (53) 7862 86 24, 862 8794, faks (53) 7866 5567. Wpłata musi być dokonana w euro. Agencja Western Union realizuje wyłącznie limitowane przekazy pieniężne z terytorium USA na rzecz osób zamieszkałych na stałe na wyspie.
Dolar amerykański w obrocie gotówkowym obciążony jest dodatkowym podatkiem w wysokości 10%. W rozliczeniach gotówkowych na rynku wewnętrznym dla turystów i cudzoziemców jedyną obowiązującą walutą jest kubańskie peso wymienialne CUC. Jest to waluta Banku Centralnego Kuby, wymienialna wyłącznie na terenie Kuby, występująca w postaci banknotów 100, 50, 20, 10, 5, 3 i 1 peso oraz bilonu 1 peso, 50, 25, 10, 5, 1 centavo. Najłatwiej wymienialne na CUC waluty to: euro, dolar kanadyjski, funt szterling, frank szwajcarski. Na terenie kraju funkcjonuje sieć państwowych kantorów wymiany walut – CADECA.
W porównaniu z Polską ceny w kubańskich sklepach są średnio dwukrotnie wyższe. Cudzoziemcy są zobligowani do zaopatrywania się w produkty w sklepach należących do państwowych sieci handlowych, gdzie płatności dokonuje się w walucie wymienialnej CUC. Owoce, warzywa i mięso wieprzowe można kupować za peso nacional CUP na bazarach i w kioskach z warzywami.
Koszt połączenia telefonicznego z Polską to ok. 5,90 CUC za 1 minutę z telefonu stacjonarnego i to 5,85 CUC za 1 minutę z telefonu komórkowego.
Spółka ASISTUR S.A. świadczy usługi w zakresie ubezpieczeń, pomocy medycznej, finansowej, prawnej, transportu, także sanitarnego i przewozu zwłok, rezerwacji lotniczych i hotelowych (e-mail: ventas@asistur.get.cma.net).
Na terenie Kuby działa międzynarodowa firma spedycyjna DHL, adres w Hawanie: Vento y Camaguey, Cerro, Tel: +53 7646 4226.
Praktycznie nie funkcjonuje komunikacja miejska, jakkolwiek w ostatnim czasie nastąpiła pewna poprawa na niektórych liniach autobusowych. Ze względów bezpieczeństwa odradza się jednak podróże autobusami miejskimi (Omnibus Metropolitano). Względnie bezpieczne jest korzystanie z wspólnych taksówek (taxi compartido/almendrón/maquina), które mają wyznaczone trasy – cena za przejazd wynosi 0,50 – 1,00 CUC zależnie od dystansu.
Napięcie w sieci: 110 V, 60 Hz, w niektórych hotelach i casas particulares 110 V, 60 Hz i 220 V, 60 Hz. Stosowane są wtyczki z prostokątnymi płaskimi bolcami typu północnoamerykańskiego.
Różnica czasu między Warszawą a Hawaną wynosi 6 godzin (minus). Czas letni obowiązuje od marca do października.