Muzyka Tuaregów | Przez Saharę w rytmie tuareskiego bluesa
13-01-2021
Muzyka Tuaregów to coś więcej niż tylko słowa i dźwięki. To integralna część życia, oni mają to po prostu we krwi. Ktoś mi nawet kiedyś powiedział, że tuareski kod DNA ma kształt klucza wiolinowego. Zapraszam Cię w muzyczną podróż przez Saharę. Poznasz słynny zespół Tinariwen i tuareski blues, tradycję śpiewu i tańca – to wszystko, co w tej kulturze ważne.
Siedzimy przy ogniu rozmowami rozpraszając pustynną ciszę. Nieśmiały z natury kucharz wyczarowuje dla nas kolację, niełatwą w przyrządzeniu w tych trudnych warunkach. Nagle do naszych uszu dochodzą dźwięki gitary i w tej samej chwili palce kucharza zaczynają wybijać rytm na dzióbku szybkowaru, a młody kierowca ośmielony przez kolegów rusza w tan!
Muzykę Tuaregów usłyszysz praktycznie wszędzie. Młodzież gra na gitarach, na djembe lub calabasie, a podczas babskich herbatek kobiety na pustyni tańczą i śpiewają. Kiedy uznano mnie już za „swoją” (o czym pisałam TU>>), tuareskie kobiety zaprosiły mnie na imprezę, gdzie za instrumenty służyły bidony z cukrem do herbaty i butelki z wodą.
Zgodnie z tradycją Tuaregów to kobiety w czasie spotkań grały na instrumentach, sięgając po jednostrunowy imzad (tuareskie skrzypce z wygiętym smyczkiem z końskiego włosia) i po tende (bęben z koziej skóry). Muzycznym impresjom towarzyszyła poezja śpiewana wychwalająca czyny i charakter dzielnych mężczyzn, albo – dla odmiany – piętnująca ich naganne zachowania.
O ile tradycja gry i śpiewu imzad już zamiera, o tyle tradycja tende jest wciąż żywa. Podczas weselisk oraz męskich popisów na dromaderach, zwanego tańcem dromaderów, staje się okazją do poznania kogoś. Dlatego ja nazywam to „tuareskim podrywem” ;-).
To właśnie na Saharze uświadomiłam sobie, że pewne idee nie mają granic, a przekaz który niesie za sobą współczesna muzyka Tuaregów jest i nam, Polakom, bliska. Kto pamięta czasy PRL-u, pamięta też Kaczmarskiego, Okudżawę, Karela Kryla z Czech, albo katalońskiego barda Lluisa Llacha. Te wszystkie pieśni były protestem songów, głosem sprzeciwu uciśnionych, dyskryminowanych i zapomnianych. Bo słowo bywa groźniejsze od miecza.
I takie właśnie były początki słynnego tuareskiego bluesa wykreowanego przez Tinariwen (tłum. pustynie). Czy wiesz, Podróżniku, że za Tinariwen stoją wojownicy z północy Mali? Jako młodzi chłopacy, szkoleni m.in. w Libii przez Kadafiego, walczyli w powstaniach Tuaregów, a w czasach spokoju grywali na weselach w okolicach Tamanrasset w południowej Algierii. W 1991 r. zamienili kałasznikowy na gitary i od tego czasu ich orężem jest muzyka. Śpiewają o miłości i przyjaźni, o przemianach społecznych, a nawet o zmianach klimatycznych, które zmuszają nomadów do porzucenia tradycyjnego koczowniczego trybu życia. Chcesz posłuchać? Kliknij TU>>
Tinariwen grają na całym świecie zyskując uznanie wśród publiczności oraz gwiazd wielkiej sceny, jak Santany czy Rolling Stonesów. Tworząc tuareski blues, otworzyli tym samym drogę innym artystom z Mali, Libii, Algierii czy Nigru. W 2019 r. jeden ze słynnych nigryjskich muzyków – Bombino nominowany był nawet do nagrody Grammy :-).
W regionie nie brakuje też bożyszczy kobiet, jak przystojniak Kader Tarhanin, którego piosenki, jak się domyślasz, są głównie o miłości ;-). Jest też w czystym brzmieniu rock w wykonaniu „Kel Assouf”, albo rock łączący tradycję gry tende – w tym specjalizuje się kobieca kapela „Les Filles de Illighadad”. Są Tamikrest poruszający tematy biedy i wykorzystywaniu bogactw tuareskiej ziemi przez obcych. Podróżniku, a czego słuchasz w samochodzie? Bo gdy ja wybieram się w długą podróż z przyjemnością chłonę żywiołowe kawałki Imarhan i Terakaft. Polecam!
Sahara to mój świat, więc i muzyka Tuaregów jest moim żywiołem. Poznaj to wszystko wraz ze mną – wyrusz na wyprawę ALGIERIA – PRZEZ SAHARĘ Z TUAREGAMI. Zapraszamy Cię, Magda Klinger i Tomek Tułak.
Podróżniku! Jeżeli ta relacja rozbudziła Twoją ciekawość – zapraszamy na wyprawę: Algieria – przez Saharę z Tuaregami
Tekst i zdjęcia: Magdalena Klinger
Zapisz się do newslettera. Tylko dla Klubowiczów spotkania online, solidne info z pierwszej ręki, zaproszenia na wyprawy. Zapisy TU>>